“`html
ABD Ekonomisindeki Belirsizlikler ve Küresel Piyasalara Etkileri
Amerikan yönetiminin sergilediği korumacı ticaret politikalarının, enflasyon baskılarını artırma ve ekonomik büyümeyi yavaşlatma riskleri konusundaki endişeler devam ediyor. ABD Başkanı Donald Trump tarafından tarihin en büyük vergi indirimleri arasında gösterilen yasa tasarısının bütçe açığını daha da derinleştirebileceğine dair endişeler, yatırımcıların risk algısını artırıyor.
Bahsedilen yasa tasarısında, eyalet ve yerel vergi indirimlerinin arttırılması, bahşiş ve fazla mesai gelirlerinden alınan vergilerin kaldırılması ve 2017 yılında uygulamaya konulan vergi indirimlerinin süresinin uzatılması hedefleniyor.
Tasarı ile birlikte, kamu harcamalarında kesintiler ve elektrikli araçlar ile temiz enerjiye yönelik vergi teşviklerinde azaltma gibi uygulamaların hayata geçirileceği bildiriliyor. ABD basınında yer alan haberlere göre, Trump’ın yasayı Kongre’den geçirebilmek için muhalefeti ikna etmede zorlandığı belirtiliyor.
Uzmanlar, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ekonomik belirsizliklerin yanı sıra, kamu maliyesi alanında ortaya çıkabilecek yeni risklerin yatırımcılar tarafından dikkatle takip edildiğini vurguluyor. Vergi indirimleri şirketler için olumlu görünse de, belirsizliklerin yüksek olduğu ortamda ülkenin finansal durumu kötüleşebilir.
Diğer taraftan, ABD ve Çin arasındaki geçici tarife anlaşmasının ardından piyasalarda oluşan iyimserliğin, diğer ülkelerle olan ticaret müzakerelerinde ilerleme sağlanamaması nedeniyle azaldığı kaydediliyor.
İki ülke arasındaki ticaret gelişmeleri, yatırımcıların odağında kalmaya devam ederken, Çin tarafı, ABD şirketlerine yönelik yarı iletken alanındaki uyarı sonrası önemli yaptırımlar uygulamak üzere hazırlık yapabileceğini açıkladı.
ABD ile Çin arasında yaşanan ticaret gerginliklerinin artması, küresel risk algısını etkilediği ifade ediliyor. İki ülke arasındaki tarife ertelemesinin ardından yumuşayan ticaret gerginliklerinin yeniden artabileceği olasılıkları, şirketlerin gelecek projeksiyonlarını olumsuz etkileyebilir.
TAHVİL PİYASALARINDAKİ GELİŞMELER
Amerikan ekonomisine dair artan kaygılar ve belirsizlikler tahvil piyasasında satış baskısını artırdı. Hazine’nin gerçekleştirdiği 20 yıllık tahvil ihalesine gelen düşük talep, faiz oranlarının yükselmesine yol açtı. Bu ihalede faiz oranı %5,1 olarak belirlendi. ABD’nin 30 yıllık tahvil faizi, %5,11 ile 2003’ten bu yana en yüksek seviyesine ulaşırken, 10 yıllık tahvil faizi %4,61 seviyesini gördükten sonra %4,59’da dengelendi.
Öte yandan, ons altın fiyatları, ekonomik, mali ve jeopolitik belirsizliklerin artışı ile birlikte dört işlem gününe yükselişle devam etti. Altın, dün %0,8 artışla 3,315 dolardan değer kazanırken, gün içerisinde %0,7 yükselişle 3,337 dolara satılıyor.
Dolar endeksi, yeni gün işlemlerinde bir önceki kapanışının hemen altında 99,6 seviyesinde, Brent petrolün varil fiyatı ise %0,4 artışla 64,5 dolardan işlem görüyor.
Bu gelişmeler ışığında, New York Borsası’nda S&P 500 endeksi %1,61, Nasdaq endeksi %1,41 ve Dow Jones endeksi ise %1,91 geriledi. ABD’nin endeks vadeli kontratları, yeni güne karışık bir seyirle başlangıç yaptı.
EURO BÖLGESİNDEKİ FİNANSAL İSTİKRAR
Avrupa borsaları genel olarak Fransa dışında pozitif bir seyir izlerken, Avrupa Merkez Bankası (ECB), yayımladığı raporunda, küresel ticari çekişmelerin ve hızla değişen jeopolitik ortamın Avro Bölgesi’ndeki finansal istikrarı tehdit ettiğini vurguladı.
Rapor, gümrük tarifelerine duyarlı sektörlerde iflasların artabileceği üzerinde duruyor. Ayrıca, ekonomik büyümenin beklenenden düşük gerçekleşmesi ve işgücü piyasasının koşullarındaki kötüleşmenin, bazı hanehalklarının borç ödeme yeteneklerini de etkileyebileceği öğrenildi.
Tahvil ve hisse senedi piyasalarına yönelik endişelere de değinilen raporda, tahviller üzerindeki risk primlerinin arttığı ve hisse piyasalarının keskin düzeltmelere karşı savunmasız kaldığına dikkat çekildi.
Analistler, Avrupa ekonomisinin büyüme açısından kırılgan kaldığını belirterek, bölge genelindeki imalat aktivitelerinin azalmasına dair endişelerin devam ettiğini belirtti.
Bugün açıklanacak imalat sanayi ve hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) verilerinin, bölge ekonomisi hakkında daha fazla bilgi sağlayacağı öngörülüyor. Otomotiv ve parçaları gibi bazı sektörlerde devam eden tarifelerin, sektörün imalat aktivitelerini olumsuz etkilemektedir.
Ayrıca, Avrupa Birliği (AB), savunma sektörünü güçlendirme amacıyla 150 milyar avroluk kredi sağlayan Avrupa Güvenlik Eylemi “SAFE” düzenlemesi üzerinde anlaşma sağladı. Bu düzenlemeye göre, AB fonlarından faydalanmak isteyenlerin, satın aldıkları silah sistemlerinin en az %65’inin AB ülkeleri ya da Avrupa Ekonomik Bölgesi’ne dahil Norveç, Lihtenştayn, İzlanda ve Ukrayna’dan temin edilmesi gerekiyor.
Dün Almanya’da DAX 40 endeksi %0,36, İngiltere’de FTSE 100 %0,06 ve İtalya’da FTSE MIB 30 %0,07 değer kazanırken, Fransa’da CAC 40 %0,40 değer kaybetti. Avrupa’daki endeks vadeli kontratlar, yeni güne negatif bir seyirle başladı.
ASYA BORSALARINDAKİ GÖRÜNÜM
ABD endekslerindeki düşüş, Asya borsalarına da yansıdı. Bölgedeki piyasalarda, Çin dışında olumsuz bir seyir izlendi.
ABD tahvil piyasalarındaki dalgalanmalara duyarlı olan Asya ülkelerinde, dün ABD tahvillerinde yaşanan satış baskısının etkisiyle hisselerde de risk algısının yüksek kaldığı gözlemleniyor.
Analistler, Japonya’nın en büyük ABD tahviline sahip ülkelerden biri olduğuna dikkat çekerek, düşen tahvil fiyatlarının Japonya Merkez Bankası (BoJ) tarafından yakından izlendiğini aktardı.
Ayrıca, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ve Japonya Maliye Bakanı Katsunobu Kato, Kanada’da düzenlenen G7 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları toplantısı sırasında bir araya geldi. Bu görüşmede, ikili ticaret görüşmeleri de dahil olmak üzere ABD ile Japonya arasındaki ekonomik ilişkilere dair önemli konular ele alındı.
Döviz kurlarının piyasa tarafından belirlenmesi gerektiği konusundaki ortak görüşlerini paylaştıklarını açıklayan Bessent ve Kato, mevcut durumda dolar/yen oranının temel ekonomik göstergeleri yansıttığını belirttiler.
Bugün yayımlanan verilere göre, Japonya’nın Mayıs ayı imalat sanayi PMI endeksi 49 olarak belirlendi. Ülkedeki imalat sanayi aktivitesi önceki aya göre bir miktar artmasına rağmen hâlâ zayıf kalmaya devam ediyor. Ayrıca, Mart ayı itibariyle çekirdek makine siparişleri, aylık bazda %13 ve yıllık bazda %8,4 artış gösterdi.
Bu gelişmeler ışığında, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi %1, Güney Kore’de Kospi endeksi %1,1 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi %0,8 düşerken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yatay bir seyir izliyor.
MERKEZ BANKASI ENFLASYON RAPORUNA DİKKAT
Dün satış ağırlıklı bir trend izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi %1,21 değer kaybı ile 9.398,93 puandan kapandı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’ndaki (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı Haziran vadeli kontrat ise akşam seansında bir önceki seans kapanışına göre yatay seyirle 10.718,00 puandan işlem gördü.
Bu arada, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan’ın, İstanbul Finans Merkezi’nde yapacağı yılın 2. Enflasyon Raporu sunumu yatırımcıların dikkatini çekiyor. Karahan, yılın 1. Enflasyon Raporu toplantısında, 2025 sonunda enflasyon oranının %24 civarında gerçekleşmesini beklediklerini belirtmişti. 2026 yılında %12 toleransı ile bu oranı koruyacaklarını ve 2027’de enflasyonun %8’e gerilemesinin ardından orta vadede %5 seviyesinde istikrar kazanmayı umduklarını ifade etmişti.
Ek olarak, 1. Enflasyon Raporu toplantısında enflasyon tahmin aralıkları için 2025 yılı için %19 – %29, 2026 yılı için de %6 – %18 olarak kaydedilmişti.
Dolar/TL, dün %0,1 artış göstererek 38,8590’dan kapanırken, bugünün başlangıcında bankalararası piyasanın açılışında %0,1 azalarak 38,8380 seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, bugünkü yurt içi veri açıklamalarında, yıllık 2. Enflasyon Raporu, kapasite kullanım oranı ve reel kesim güven endeksi gibi önemli rakamların yanı sıra, yurt dışında açıklanacak global imalat sanayi ve hizmet sektörü PMI verilerinin de takip edileceğini belirtiyor. Teknik olarak, BIST 100 endeksinde 9.300 ve 9.200 seviyelerinin destek, 9.500 ve 9.600 puanın ise direnç konumunda olduğunu kaydediyorlar.
Piyasada Bugün Takip Edilecek Veriler:
- 10.00 Türkiye, Mayıs ayı reel kesim güven endeksi
- 10.00 Türkiye, Mayıs ayı kapasite kullanım oranı
- 10.30 Türkiye, TCMB enflasyon raporu
- 10.30 Almanya, Mayıs ayı imalat sanayi/hizmet sektörü/bileşik PMI
- 11.00 Almanya, Mayıs ayı Ifo iş dünyası güven endeksi
- 11.00 İngiltere, Mayıs ayı imalat sanayi/hizmet sektörü/bileşik PMI
- 15.30 ABD, haftalık işsizlik maaşı başvuruları
- 16.45 ABD, Mayıs ayı imalat sanayi/hizmet sektörü/bileşik PMI
- 17.00 ABD, Nisan ayı ikinci el konut satışları
“`